Açık kaynak teknolojileri, bir yazılıma ait bileşenlerin ekosistemde yer alan herhangi bir paydaş tarafından okunabilir, incelenebilir ve geliştirilebilir olması felsefesi ile ortaya çıktı. Bu felsefenin temelini, yazılımın sadece belirli bir söz hakkına sahip grup ile sınırlı kalmaksızın, daha geniş topluluklarca yorumlanabilmesi, geliştirilmesi ve kullanılması oluşturuyor.

Açık kaynak alanında birçok dünya devi bu altyapıları geliştirip dışarıya yayınlamaya ve bu alana yatırım yapmaya çok öncesinden başladı. Uzun vadeli sonuçlar ve kazanımlar düşünüldüğünde açık kaynak kodlu uygulamalar ciddi bir tercih sebebi oluyor.

Cumhurbaşkanlığı Genelgesi işaret fişeği oldu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de 29 Temmuz 2023’te yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde belirtildiği üzere “kamuda açık kaynak kullanımı” çalışmalarına başlandı ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile kurumlar arasında koordinasyon sağlanacağına dair karar açıklandı.

Gösterilen bu irade ile kamuda “ticari lisanslı yazılımlar” kaynaklı oluşan lisans maliyetlerinin en aza indirgenmesi, küresel ölçekte yaşanan gerginliklerin oluşturduğu ve kontrol dışında gerçekleşen küresel sistematik risklerin bilişim, veri ve uygulama alanlarında minimize edilmesi gibi kritik hedefler ortaya konuldu.

Geçişi kolaylaştıran milli çözüm

Açık kaynak teknolojilerinde uzmanlaşan kadrosu ile HAVELSAN yakın zamanda birçok açık kaynak tabanlı ürünler yayınladı. HAVELSAN ayrıca açık kaynak tabanlı çeşitli uygulamaların geliştirilmesine yönelik çeşitli etkinlikler düzenliyor.

Açık kaynak alanında önemli çalışmalara imza atan, aynı zamanda Açık Kaynak Platformu’nun kurucu üyelerinden olan HAVELSAN, Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile yayınlanan “Açık Kaynak Kodlu Yazılıma Geçiş Analiz Rehberi” kapsamında kurumların, geçiş sürecinde ne gibi uygulamaları dönüştürebileceğini tespit edebileceği bir aracı kullanıma sundu.

MIT lisanslı olan yazılım tespit aracı, kurumların sistemlerini tarayarak kurum envanterindeki yazılımların ve paketlerin tespit edilmesine yardımcı oluyor. Bu sayede kamu kurumları ticari lisanslı yazılımların yerine ücretsiz ve güvenilir açık kaynaklı alternatiflere geçiş yaparak lisans maliyetlerinden kurtulabiliyor, geniş bir topluluk desteği ile sürekli gelişen ve güçlenen açık kaynak kodlu yazılımlara sahip olabiliyor, siber tehditlere karşı topluluk tarafından desteklenen güvenlik özellikleriyle donatılmış açık kaynak kodlu yazılımlar ile kurumların siber güvenlik olgunluğu artırılabiliyor.

HAVELSAN’ın “tespit aracı” ​​​​​​​””github.com/limanmys/inventory-server” adresinden deneyimlenebiliyor, Liman Merkezi Yönetim Sistemi lisanslı eklentiler de “liman.havelsan.com.tr” adresi üzerinden ulaşılabiliyor.

LİMAN’dan çıkan çözüm

HAVELSAN İş Geliştirme ve Satış Uzmanı Doruk Can Mutlu, AA muhabirine, kamu faydasını gözeten bir kuruluş olarak açık kaynak kod dönüşümü üzerine ciddi çalışmalar yaptıklarını ve birçok ürün geliştirdiklerini söyledi.

Açık kaynak koddan alınan ürünleri özelleştirip kamuya ve birçok şirketin hizmetine sunduklarını dile getiren Mutlu, bu kapsamda LİMAN isimli Merkezi Yönetim Sistemi ürünlerinin de bulunduğunu ifade etti. Bu ürünün birçok alt modülünden birinin Envanter Yönetim Sistemi olduğunu anlatan Mutlu, şöyle konuştu:

“Geçtiğimiz yaz Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından yayımlanan genelgeyle kamuda açık kaynak kodlu yazılımlara yönelik bir yönlendirme, teşvik söz konusu. Biz de ekosistem içinden bir şirket olarak elimizden geldiğince kamu kurumlarının bu dönüşüme ayak uydurması için onlara çeşitli destekler, danışmanlıklar sunuyoruz.

LİMAN ürünümüzün envanter yönetimiyle de bu süreci biraz daha hızlandırıyoruz, geçiş sürecini kolaylaştırıyoruz. LİMAN ürünümüz kamu kurumlarının envanterinde, cihazlarında yer alan yazılımların önce envanterini çıkarıyor. Daha sonra bu envanterden ticari lisansa tabi yazılımların açık kaynaklı muadillerinin bulunmasını sağlıyor.”

Yazılım ürünlerinin önemli bir kısmının yurt dışı kaynaklı olduğuna işaret eden Mutlu, bunlar için önemli miktarda bir kaynağın lisans bedeli olarak ödendiğini vurguladı. Mutlu, “Bunlarla birlikte tasarruf sağlayalım diyoruz. HAVELSAN’ın bu anlamda kamu kurumlarının kullanabileceği birçok ürünü de mevcut. Kamu kurumlarımıza hem destek olup hem de bu ürünlere yönlendirmek için elimizden geldiğince hizmet ediyoruz.” dedi.

Açık kaynak ekosisteminin ticari lisanslı ekosistemlerle güvenlik anlamında benzer olduğuna dikkati çeken Mutlu, burada önemli olan noktayı, doğru uygulamanın doğru şekilde yerleştirilmesinin oluşturduğunu söyledi. Mutlu, “HAVELSAN’ın rolü de biraz bu yönde. Biz kamu kurumlarının ihtiyaç duyabileceği uygulamaları doğru tespit edip, doğru yerleştirme yapıyoruz. Bu kamu kurumları için daha verimli, efektif bir yöntem olarak ortaya çıkıyor.” ifadelerini kullandı.

Mutlu, talep halinde HAVELSAN’ın açık kaynak alanında uzman yazılım ekibinin ilgili kuruma gidip LİMAN ürününü yerleştirdiğini, sonrasında lisans bedeli ödenen ürünler ve açık kaynak kodlu muadillerinin otomatik olarak gösterildiğini kaydetti.