Kolajen nedir?
Kolajen, vücutta bol miktarda bulunan bir proteindir. Görevi ise dokulara esneklik sağlamak, eklem ve tendonları birbirine bağlayarak kasların, dokuların ve kemiklerin bir arada durmasını sağlamak. Ciltte, saçta, kemiklerde, dokularda ve kaslarda yüksek oranda bulunan kolajen, insani özelliklerin devamı için elzemdir.

Kolajen ne işe yarar? Faydaları nelerdir?
Vücut için olmazsa olmaz bir protein olan kolajenin en önemli etkisi cilde ve vücuda esneklik vermektir. Genel olarak kolajenin ne işe yaradığını ve faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

Cildin sıkı ve pürüzsüz olmasını sağlar.
Cilt yapısını ve kasları bir arada tutar, daha esnek olmasını sağlar.
Dolaşım sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar.
Eklemleri daha esnek bir hale getirir, kemikleri güçlendirir.
Saç tellerinin daha gür, kalın ve sağlıklı olmasını sağlar. Eksikliğinde veya azalmasında saç dökülmeleri ve zayıflıklar görülebilir.
Mide asidini düzenleyerek sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar.
Cildin alt katmanlarındaki yağ dokusuna etki ettiği için selülit görünümünün azalmasını sağlar.
Uyku düzeninin düzelmesini sağlar.
Kalp sağlığı için faydalıdır.

Kolajen tipleri nelerdir?

Vücutta bulunan kolajenin tipleri ana olarak 4’e ayrılabilir ve her birinin de ayrı bir görevi bulunur. Kolajen tiplerine daha yakından bakmak gerekirse;

Tip 1 kolajen: Bu tip kolajen, vücutta en çok bulunan kolajen formudur. Cilt, saç, tırnak, organlar, eklemler ve bağlarda bulunur. Ana görevi dokuları bir arada tutup bütünlük sağlamaktır. Ayrıca cildin elastikiyetini de artırır. 

Tip 2 kolajen: Genellikle bağ dokularda ve kıkırdaklarda bulunurlar. Eklem sağlığı ve eklem ağrıları üzerinde etkilidir.

Tip 3 kolajen: Bağırsaklar, kalp, damarlarda ve ciltte esneklik kazandırma özelliğine sahiptir. Damarların esnek olmasını sağlarken, kasları güçlendirir.

Tip 4 kolajen: Cilt katmanlarında yer alır ve cildin esnek olmasını sağlarken kırışıklık görünümünü engeller. Üretimi azalmaya başladığında ciltte sıkılık kaybı ve kırışıklıklar görülmeye başlar.

Kolajenin cilde faydaları nelerdir?

Ciltte bulunan kolajenin, yaşlanma ile birlikte üretim seviyesi azalmaya başlıyor. Kolajen azaldığında ise cilt gençlikteki esnekliğini kaybetmeye başlıyor ve böylece ince çizgiler ve ilk kırışıklıklar ortaya çıkıyor, cilt sarkmaya başlıyor. Kolajenin cilde faydaları:
Cildin sıkılaşmasını sağlar.
Cildin daha esnek olmasını sağlar.
Cildin yenilenmesini sağlar.
Ciltte kırışıklık ve ince çizgi görünümünü giderir.
Cildin nem tutma kapasitesini artırır.

Kolajen yaşlandıkça azalır mı?

Yaşın ilerlemesiyle birlikte, vücudun kolajen üretimi azalır. 30’lu yaşlarda azalan bu seviye 40’lı yaşlara gelindiğinde iyice yavaşlar. Kolajenin azalmasıyla birlikte cilt esnekliğini kaybeder ve sarkıp kırışmaya başlar.

Kolajen kaybına yol açan faktörler nelerdir? Kolajen nasıl artırılır?

Yaşlanma ile birlikte vücuttaki kolajen üretimi azalır
Stres
Düzensiz beslenme, yetersiz protein alımı
Hava kirliliği
Sigara ve alkol tüketimi
Uyku düzensizliği
Fazla güneşte kalmak
Yoğun kozmetik kullanımı
Aşırı şeker ve karbonhidrat tüketimi
Menopoz
Bazı ilaç tedavileri

Vücutta azalan kolajeni artırmak için kolajen içeren besinler (ilikli kemik suyu, keten tohumu, chia tohumu) tüketebilir, beslenme ve uyku düzeni dengelenebilir, sağlıksız alışkanlıkları bırakıp kolajen takviyelerine yönelinebilir.

Kolajen nelerde var? Hangi besinlerde bulunur?

Kemik suyu: Kolajenin en yoğun olduğu yiyeceklerden biri kemik suyu. Bu yüzden et yemeklerinin suları ve paça çorbası, kolajen bakımından en zengin içeriklerin başında geliyor. Sadece kemikten ziyade ilikli kemik olması kolajen açısından daha önemlidir. Pişirme tekniği de önem arz eder. En az 8saat kadar en kısık ateşte kaynatılması gerekir ki kolajen açığa çıksın.
Et, balık ve tavuk: Et ürünleri de kolajen bakımından son derece zenginler. Özellikle cildin esnekliğini artıran somon balığı bu konuda başarılı.
Kırmızı meyve/sebze: Çilek, elma, kırmızı biber, C vitamini bakımından çok zengin oldukları için vücudun kolajen seviyesini artıran yiyeceklerden.
Bazı tohumlar: Keten tohumu, chia tohumu, ayva çekirdeği, bamya tohumu da kolajen bakımından zengin bitkisel kaynaklardır. İster suda çözerek ister de tane ile yutularak fayda sağlanabilir.

Sülfür içeriği ile soğan, sarımsak ile birlikte avokado, portakal, greyfurt, salatalık ve havuç gibi yiyecekler de kolajen bakımından zenginler. Düzenli ve sağlıklı beslenmek, bu listelediğimiz kolajen içeren besinleri de tüketerek daha genç kalabilir, kırışıklıklarını mümkün olduğunca geciktirebilirsin.

Kolajen takviyesi işe yarıyor mu? Kolajen nasıl kullanılır?

Son dönemde gittikçe popülerleşen kolajen takviyesi kullanımı ise tercih edilen yollardan biri. Peki gerçekten kolajen takviyeleri işe yarıyor mu? Araştırmalara göre, ağız yoluyla alınan kolajen takviyeleri cilt üzerinde etkisini uzun sürede gösterse de, kolajen kullanan kadınlarla kullanmayanların aralarındaki farka bakıldığında cilt elastikiyerlerinin daha fazla olduğu gözlemlenmiş. Dışarıdan yapılan kolajen takviyeleri genellikle kolajen tozu, kolajen hapı ve kolajen içecekleri şeklinde oluyor.
Kolajenin yan etkisi var mıdır?

Kolajen, daha çok hayvansal gıdalarda bulunan bir protein olduğu için, kişinin bu konuda bir alerjik reaksiyon gösterme ihtimali yoksa, kolajenin zararları veya yan etkisi minimumdadır. Bunun dışında her içerikte olduğu gibi kolajenin de aşırı ve kontrolsüz tüketimi vücutta istenmeyen reaksiyonlara neden olabilir. Bu yüzden kolajen kullanımından önce mutlaka bir doktora görünmek ve önerilerini almak son derece önemlidir.