BM, ABO kan grubu sistemini bulan Nobel ödüllü bilim insanı Karl Landsteiner’ın doğum günü olan 14 Haziran’ı, 2005 itibarıyla “Dünya Gönüllü Kan Bağışçıları Günü” ilan etti.

2024 yılında bu özel güne Peru’nun ev sahipliği yapacağı açıklandı.

Bu yıl “Dünya Kan Bağışçıları Günü”nün sloganı “20 yıldır bağışçılığı kutluyoruz: Teşekkürler kan bağışçıları.” olarak belirlendi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), daha fazla kişinin küresel kan bağışı hareketine katılması çağrısında bulundu.

Dünya genelinde yıllık 118,5 milyon ünite kan bağışı yapılıyor

DSÖ verilerine göre, dünya genelinde yıllık yaklaşık 118,5 milyon ünite kan bağışı yapılıyor.

Küresel çaptaki kan bağışlarında ise 2008-2018 yıllarında ortalama 10,7 milyon ünite artış gözlemlendi.

Bu dönemde en fazla kan bağışı artışı yüzde 127 ile Güneydoğu Asya’da, yüzde 81 ile Amerika ve Afrika kıtalarında görüldü.

Dünya genelindeki kan bağışlarının yüzde 33’ü kadınlar, yüzde 67’si erkekler tarafından yapıldı.

Orta ve yüksek gelirli ülkelere oranla düşük gelirli ülkelerde kan bağışlarında daha fazla gençler bulunuyor.

Küresel kan bağışının yüzde 40’ı gelir seviyesi yüksek ülkelerde

Dünya genelindeki yıllık kan bağışlarının yüzde 40’ı dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 16’sına ev sahipliği yapan gelir seviyesi yüksek ülkelerde gerçekleştiriliyor.

Gelir seviyesi yüksek ülkelerde kan bağışı oranı yüzde 3,1 olarak öne çıkarken orta gelirli ülkelerde yüzde 1,6’ya, düşük gelirli ülkelerde yüzde 0,5’e kadar geriliyor.

Dünya genelindeki kan bağışı oranının yüzde 1’in altına düştüğü 60 ülkeden 34’üne Afrika kıtası ev sahipliği yapıyor, bunlardan 9’u Batı Pasifik’te, 5’i Güneydoğu Asya Bölgesi’nde, 4’ü Amerika kıtasında, 4’ü Akdeniz civarında, 4’ü de Avrupa’da bulunuyor.

Düşük gelirli ülkelerde kan naklinin yaklaşık yüzde 54’ü 5 yaşın altındaki çocuklara yapılıyor, yüksek gelirli ülkelerde en fazla kan nakli yapılan hasta grubu ise yaklaşık yüzde 76 ile 60 yaş üstü oluyor.

Türk Kızılay, 2023’te Türkiye’nin kan ihtiyacının yüzde 87’sini karşıladı

Türk Kızılay Genel Başkanı Fatma Meriç Yılmaz, “Dünya Gönüllü Kan Bağışçıları Günü”ne ilişkin yaptığı açıklamada, bir hafta boyunca hastanelerin tüm gruplarda kan ve kan bileşeni ihtiyacını karşılamaya yetecek stok seviyesini korumak için günlük 8 bin 500 ünite kan bağışı almayı hedeflediklerini bildirdi.

Yılmaz, Türk Kızılayın 2023’te Türkiye’nin kan ihtiyacının yüzde 87’sini karşıladığını, 10 Haziran itibarıyla 1,2 milyon ünite kan bağışına ulaşıldığını kaydetti.

Kızılayın düzenli kan bağışçısı sayısının 829 bini aştığına işaret eden Yılmaz, “Kan bağışının sürekliliği, düzenli kan bağışçılarımızın sayısının artmasıyla mümkün. Unutmayalım, bir ünite kan üç kişinin hayatını kurtarıyor. Bu yüzden ‘Birbirimize candan bağlıyız.’ diyoruz ve vatandaşlarımızı düzenli kan bağışçısı olmaya davet ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

ABD ve Japonya’da kan stokları azaldı

Dünya genelinde ülkelerin kan ihtiyaçları büyük ölçüde kan bağışlarına dayanıyor, ABD ve Japonya’da kan stoklarının kritik seviyelere gerilediği açıklandı.

Amerikan Kızılhaçından ocak ayında yapılan açıklamada, azalan stoklar nedeniyle “acil kan ihtiyacı”nın bulunduğu duyuruldu.

Açıklamada, ABD’deki kan bağışçılarının sayısının son 20 yılın en düşük seviyesine indiği, yıllık kan bağışında ise yüzde 40’lık düşüş görüldüğü belirtildi.

Japon Kızılhaçından nisanda yapılan açıklamada, ülkedeki gençlerin kan bağışında isteksiz oldukları ifade edilerek, “Kan stoklarımızla ilgili riskli bir durumla karşı karşıyayız.” uyarısında bulunuldu.

Japon yetkililer, bu kapsamda halkı düzenli kan bağışına davet etti.

Kimler kan verebilir?

Kızılayın verilerine göre, 18 ile 65 yaş aralığında, 50 kilogramın üzerindeki her sağlıklı birey kan bağışçısı adayı olabilir.

Düzenli kan bağışçıları, 70 yaşına kadar kan bağış merkezi doktorunun onayı bulunmak şartıyla yılda en fazla bir kez olmak üzere kan bağışlayabiliyor.