ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyi 24. Zirvesi, örgütün dönem başkanı Kazakistan’ın ev sahipliğinde başkent Astana’da “ŞİÖ +” formatında yapılacak. Zirveye, 16 ülkenin devlet ve hükümet başkanları katılacak.

Üye ülkeler Kazakistan, Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, İran, Hindistan ve Pakistan’dan devlet ile hükümet başkanlarının katılacağı zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yer alacak. Zirveye gözlemci ve diyalog ortağı olarak Belarus, Moğolistan, Azerbaycan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkmenistan liderleri de iştirak edecek.

Zirvede Birleşmiş Milletler (BM), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı, İslam Gıda Güvenliği Teşkilatı, Bağımsız Devletler Topluluğu, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, Avrasya Ekonomik Komisyonu gibi bir dizi uluslararası teşkilatın üst düzey temsilcileri de hazır bulunacak.

“Çok Taraflı Diyaloğun Güçlendirilmesi: Sürdürülebilir Barış ve Kalkınma İçin Çabalamak” başlığıyla yapılacak zirvede ana gündem, mevcut uluslararası ve bölgesel sorunların çözümünde ŞİÖ’nün rolünün güçlendirilmesi olacak.

Bölgesel güvenlik, altyapı, enerji, çevre, sağlık, turizm, eğitim, dijitalleşme, ulaşım ve lojistik konularının masaya yatırılacağı zirvede istikrar için liderlerin öncelikle uluslararası ticaret ve ekonomi alanına odaklanacakları belirtiliyor.

Zirve sonrası ŞİÖ’nin güncel uluslararası ve bölgesel meselelerdeki tutumu ile geleceğe yönelik çalışmaların yer alacağı Astana Deklarasyonu ile “2035 ŞİÖ Kalkınma Stratejisi” ve “2030 ŞİÖ Enerji İşbirliğini Geliştirme Stratejisi”nin de dahil olduğu çeşitli alanlarda 20’den fazla belgenin kabul edilmesi planlanıyor.

Terörle mücadele konusunun da ön planda olacağı zirvede, örgütün “2025-2027 dönemi için Terörizm, Ayrılıkçılık ve Aşırıcılıkla Mücadele İşbirliği Programı” ve “2024-2029 dönemi ŞİÖ Uyuşturucuyla Mücadele Stratejisi” ile gözlemci statüsünde yer alan Belarus’un ŞİÖ’ye tam üye olmasına yönelik kararın alınması bekleniyor.

Temmuz 2023’ten bu yana Kazakistan’da olan ŞİÖ’nün dönem başkanlığını da zirve sonrası Çin devralacak.

Astana’da güvenlik tedbirleri arttırıldı

Zirve kapsamında çok sayıda üst düzey heyeti ağırlayacak Kazakistan’ın başkenti Astana’da hazırlıklar tamamlandı.

Zirvenin yapılacağı Bağımsızlık Sarayı önünde katılımcı ülkelerin bayrakları asılırken bölge emniyet güçleri tarafından sıkı şekilde denetleniyor.

Astana Emniyet Müdürlüğü de şehirde gerçekleştirilecek üst düzey etkinlik nedeniyle polis ekiplerinin trafikte, sokakta ve kalabalık yerlerde güvenlik kontrollerini artırdığını, şehre giriş ve çıkışlarda polis kontrol noktalarının kurulduğunu duyurdu.

Ayrıca zirve sırasında şehrin havadan güvenliğini sağlayacak askeri uçaklar da denetim uçuşları yapıyor.

ŞİÖ nedir?

ŞİÖ’nün temeli, 1996’da Rusya ile Çin sınırında istikrarın sağlanması amacıyla anlaşma imzalamak üzere ilk kez Çin’in Şanghay kentinde bir araya gelen Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan liderleri tarafından “Şanghay Beşlisi” adıyla atıldı.

2001’de Özbekistan’ın da aralarında yer almasıyla “Şanghay Beşlisi”, Şanghay İşbirliği Örgütü olarak kuruldu. 2017’de Hindistan ve Pakistan, sonrasında ise İran örgüte dahil oldu.

Belarus, Moğolistan ve Afganistan’ın gözlemci olduğu ŞİÖ’nde Türkiye, Azerbaycan, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Katar, Ermenistan, Kamboçya, Kuveyt, Maldivler, Myanmar, Nepal ve Sri Lanka ise diyalog ortağı olarak bulunuyor.

ŞİÖ’nün temel hedefleri arasında üye ülkeler arasında karşılıklı güveni güçlendirme, bölgede barış, güvenlik ve istikrarın korunması amacıyla işbirliğini geliştirme, terörle ortak mücadele, ekonomik işbirliğini geliştirme, kültürel etkileşimi artırma yer alıyor.

ŞİÖ Genel Sekreterliği Çin’in başkenti Pekin’de bulunurken ŞİÖ Bölgesel Terörle Mücadele Kuruluşu da Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te faaliyet gösteriyor.

Muhabir: Meiramgul Kussainova