Ebeveynlerin en çok şaşırdığı ve bazen de çaresiz hissettiği durumlardan biri, çocuklarının kendini sürekli yere atmasıdır. Parkta, markette, evde… Hiç fark etmez! Bir bakmışsınız, çocuğunuz yine kendini yere bırakmış. Peki ama neden?
Öncelikle şunu söyleyelim: Bu davranışın ardında her zaman inatçılık ya da “ilgi çekme” isteği olmayabilir. Çocukların vücutlarını algılayış biçimi, bizimkinden farklı olabilir ve bazen bunu düzenlemek için kendilerini yere atma ihtiyacı hissedebilirler. Evet, kulağa ilginç geliyor ama işin içinde duyusal sistemler var!
Propriyoseptif ve Vestibüler Sistem: Dengeyi Bulma Çabası
Bedenimizde iki önemli sistem var: Propriyoseptif sistem kaslarımızdan ve eklemlerimizden gelen sinyallerle bedenimizin nerede olduğunu anlamamıza yardımcı olur. Vestibüler sistem ise dengemizi ve hareketlerimizi kontrol eder. Eğer bu sistemlerde bir düzensizlik varsa, çocuklar yere atılarak, yuvarlanarak ya da sert yüzeylere çarparak kendilerini "dengelemeye" çalışabilirler.
Bazı çocuklar için düşmek ya da yere sertçe oturmak, vücutlarının "konumunu" hissetmelerine yardımcı olur. Sanki bir harita oluşturuyorlar! Yere atıldıklarında beyinleri, "Tamam, şu an buradayım" diyerek rahatlıyor olabilir.
Duyusal Aşırı Yüklenme: Fazla Gelen Uyarılar
Bir diğer sebep de duyusal aşırı yüklenme olabilir. Çocuk, çok fazla ışık, ses veya hareket gibi uyarıcıya maruz kaldığında, bu durumu yönetmekte zorlanabilir. Kendi vücudunu düzenlemek için de yere kapanmak ya da aniden oturmak gibi davranışlara başvurabilir.
Peki, Ne Yapabiliriz?
Öncelikle, çocuğunuzu gözlemleyin. Kendini ne zaman yere atıyor? Çok gürültülü bir ortamda mı? Yorgunken mi? Hangi yüzeyleri tercih ediyor? Eğer çocuğunuzun bunu sık sık yaptığını ve günlük yaşamını etkilediğini düşünüyorsanız, bir ergoterapiste danışmak iyi bir fikir olabilir.
Ayrıca, çocuğun duyusal ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olacak aktiviteler de işe yarayabilir:
✔️ Ağır battaniye altında sarılma oyunları
✔️ Trambolin ya da yumuşak minderlerde zıplama
✔️ Sıkı sarılmalar veya masajlar
✔️ Tırmanma ve ağırlık taşıma gibi hareketler
En önemlisi, çocuğunuz bunu bilerek yapmıyor. O, sadece dünyayı kendi bedeninden anlamlandırmaya çalışıyor. Onu anlamaya çalışmak, en büyük destek olacaktır. ????